Wpływ MSSF 16 na sprawozdanie finansowe

Adaptacja MSSF jako standardu rachunkowości wpływa na przedstawienie wartości w sprawozdaniach finansowych, szczególnie w kontekście leasingu i najmu według MSSF16.

Artykuł analizuje te zmiany, wskazując, jak norma ta modyfikuje bilans, rachunek zysków i strat oraz sprawozdanie przepływów pieniężnych, podkreślając kluczowe różnice i nowe wyzwania w sprawozdawczości finansowej.

Wpływ MSSF 16 na kształtowanie sprawozdań finansowych

Wprowadzenie MSSF 16 ma zasadniczy wpływ na sposób, w jaki spółki prezentują leasingi, najmy i umowy długoterminowego użytkowania aktywów w sprawozdaniach finansowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Ten standard rewolucjonizuje sposób ujmowania umów leasingowych w bilansie.

Obecnie, prosta faktura czy harmonogram płatności leasingowych nie wystarczą do pełnego odzwierciedlenia zobowiązań leasingowych w bilansie, co komplikuje pracę księgowości i podkreśla wpływ MSSF 16 na sprawozdania finansowe.

Dlaczego więc dokonano zmiany?

Podczas lotu, przewodniczący IASB w latach 2001–2011, zauważył niespójność: samolot, którym podróżował, nie był uwzględniony w bilansie przewoźnika.

Ta obserwacja wywołała szersze dyskusje nad wiarygodnością informacji leasingowych w sprawozdaniach finansowych, w szczególności dotyczących zadłużenia z tytułu najmu składników majątku.

Analizowano wiarygodność danych określających poziom zadłużenia z tytułu korzystania z najmowanych składników majątku. Im wyższa kapitałochłonność branży, tym wyższy poziom (materialność) problemu.

MSSF 16 zrównuje status wszystkich umów finansowania zewnętrznego zawieranych na potrzeby zakupu majątku. Od tego momentu zobaczymy w bilansie zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek i leasingu w części pasywnej bilansu. Okno z możliwością „ukrycia” części zobowiązań z tytułu leasingu operacyjnego w części pozabilansowej, zostało zamknięte.

Definicja leasingu według MSSF 16 to przekazanie prawa do kontroli i użytkowania określonego aktywa w zamian za wynagrodzenie.

To doprecyzowanie sprawia, że większość umów najmu, dzierżawy lub użytkowania będzie spełniać te kryteria.

(Pamiętajmy o wyłączeniach: przedmiotowych z punktu nr 9 przepisu, tj. o umowach krótkoterminowych czy niskocennych (do 5000$).

Dalsza część artykułu szczegółowo wyjaśni, jak wpływ MSSF16 ujawnia się w różnych częściach sprawozdań finansowych, w tym w Bilansie, Rachunku Zysków i Strat, Sprawozdaniu z Przepływów Pieniężnych oraz notach objaśniających.

Bilans: Konsekwencje wdrażania MSSF 16 dla Aktywów i Zobowiązań

Przy zastosowaniu MSSF 16, umowy leasingowe należy ujmować w bilansie, zarówno wycenę zobowiązania leasingowego za cały okres trwania umowy, jak i odpowiadające aktywo z tytułu prawa do użytkowania składnika majątku.

To zwiększa sumę bilansową po stronie aktywów i pasywów o identyczną wartość. W kapitałochłonnych branżach wartość tej korekty jest wyższa.

Z czasem, wartość aktywów leasingowych i zobowiązań leasingowych zaczyna się różnić. Nie są one już rozliczane równolegle.

Wartość aktywów jest amortyzowana zgodnie z przyjętym okresem użytkowania składnika aktywów, a zobowiązanie jest rozliczane zgodnie z przyjętą przez spółkę stopą dyskonta.

Analiza finansowa spółki po wdrożeniu MSSF 16

Stosowanie MSSF 16 wpływa na wskaźniki finansowe poprzez szybszą amortyzację majątku w porównaniu do wolniejszego rozliczania zobowiązań leasingowych. Skutkuje to szybszym spadkiem wartości aktywów przy jednocześnie wysokim poziomie zobowiązań.

Można oczekiwać pogorszenia wskaźników zadłużenia kapitału i aktywów, jak również wskaźnika płynności bieżącej.

Ważne jest również rozważenie wpływu MSSF 16 na kowenanty kredytowe, ratingi kredytowe oraz koszty pożyczek, z którymi spółki musiały się zmierzyć w świetle nowych regulacji.

wpływ mssf 16
Tabela ruchu wartości brutto i umorzenia aktywa z tyt. prawa do użytkowania

Rachunek Zysków i Strat: wpływ MSSF 16 na poziom kosztów

Implementacja MSSF 16, mimo że nie zmienia całkowitej kwoty kosztów w całym okresie obowiązywania umowy leasingu, zmienia sposób ich prezentacji w sprawozdaniach finansowych.

Zamiast prezentowania kosztów leasingu w ramach „usług obcych”, MSSF 16 wymaga wykazywania kosztów użytkowania aktywa w sposób, który umożliwia porównanie z aktywami zakupionymi przy wykorzystaniu finansowania zewnętrznego.

 

W rezultacie, w Rachunku Zysków i Strat ujawniane są teraz koszty amortyzacji i koszty finansowe, odpowiadające odsetkom od długu, który mógłby być zaciągnięty na zakup aktywów.

 

Wpływ MSSF 16 na koszty operacyjne i finansowe

Podsumowując, wpływ zastosowania MSSF 16 na Rachunek Zysków i Strat spółki przedstawia się następująco:

Koszty operacyjne (OPEX)

  • (-) Usługi obce – wycofanie kosztów opłat leasingowych
  • (+) Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych – ujęcie kosztów amortyzacji środka trwałego rozpoznawanego zgodnie z MSSF16

Przychody / koszty finansowe

  • (+) Odsetki – ujęcie kosztów odsetek ustalonych zgodnie ze stopą dyskonta przyjętego do wyceny zobowiązania z tytułu leasingu zgodnie z MSSF16
  • (+/-) Różnice kursowe – ujęcie w Rachunku Zysków i Strat efektu zmiany wartości bieżącej zobowiązania z tytułu leasingu w wyniku zmiany kursów FX (efekt pojawia się wyłącznie w przypadku umów leasingowych zawartych w walutach obcych)

Patrząc na powyższe, zastosowanie MSSF 16 powoduję poprawe wartości EBITDA (ang. Earnings Before Interests, Taxes, Depreciation and Amortization) oraz EBIT ang. Earnings Before Interests and Taxes).

Jednocześnie, MSSF 16 podnosi koszty uzyskania kapitału.

wpływ mssf 16
Uzgodnienie zmiany wartości brutto, umorzenia aktywów z tyt. prawa do użytkowania oraz wartości zobowiązania leasingowego

Wpływ MSSF 16 na Zysk/Stratę netto

Implementacja MSSF 16 może modyfikować rozkład kosztów w czasie, co wpływa na Zysk/Stratę Netto. Dla umów z regularnymi płatnościami wpływ na Zysk/Stratę danego okresu jest zwykle nieznaczący.

Jednak przy umowach z nieregularnymi płatnościami, jak wakacje czynszowe na początku umowy czy wykupienie opcji kupna na jej koniec, MSSF 16 wprowadza inny rozkład kosztów.

To może wpływać na zmianę Zysku/Straty Netto, a co za tym idzie, na aktywa lub pasywa z tytułu podatku odroczonego, oraz na wartość kapitałów spółki przez zmiany w zyskach/stratach z lat ubiegłych.

W całym okresie trwania umowy, wszystkie różnice bilansują się do zera, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami.

wpływ mssf 16
Zestawienie nowych umów, modyfikacji istniejących oraz wyliczenie wpływu na wynik w układzie miesięcznym

Cash Flow: wpływ MSSF16 na sprawozdanie z przepływów pieniężnych

MSSF 16 wymaga, by przepływy pieniężne z tytułu spłaty zobowiązań leasingowych były ujęte w działalności finansowej sprawozdania z przepływów pieniężnych.

To stanowi istotną zmianę w stosunku do poprzednich praktyk, gdzie leasing operacyjny nie wpływał bezpośrednio na przedstawiane w bilansie zobowiązania i był odnotowany jedynie jako informacja pozabilansowa.

Przed MSSF16, zobowiązania wynikające z leasingu operacyjnego nie były bezpośrednio odzwierciedlane w bilansie przedsiębiorstwa. Ich istotność była znana, jednak nie była bezpośrednio widoczna w rachunku przepływów pieniężnych.

W efekcie nie wpływały one na prezentowane zmiany w poziomie zadłużenia firmy.

Noty objaśniające: Wymagania MSSF 16 dotyczące ujawnień w sprawozdaniu finansowym

W związku z istotnymi zmianami, jakie MSSF 16 wprowadza w Bilansie, Rachunku Zysków i Strat oraz Sprawozdaniu z Przepływów Pieniężnych, zazwyczaj konieczne staje się prezentowanie dodatkowych ujawnień.
Poniżej znajduje się lista przykładowych tytułów not objaśniających związanych z MSSF 16:

  • koszt amortyzacji w odniesieniu do aktywów z tytułu prawa do użytkowania w podziale na klasy bazowego składnika aktywów,
  • koszt odsetek od zobowiązań z tytułu leasingu,
  • koszt związany z leasingami krótkoterminowymi,
  • koszt związany z leasingami aktywów o niskiej wartości ujmowanych zgodnie z paragrafem,
  • koszt związany ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu,
  • dochód uzyskany poprzez subleasing aktywów z tytułu prawa do użytkowania,
  • całkowity wypływ środków pieniężnych z tytułu leasingów,
  • zwiększenia aktywów z tytułu prawa do użytkowania,
  • zyski lub straty ze sprzedaży i leasingu zwrotnego oraz
  • wartość bilansową aktywów z tytułu prawa do użytkowania na koniec okresu sprawozdawczego w podziale na klasy bazowego składnika aktywów.

Wpływ MSSF 16 na sprawozdania finansowe: Zalety stosowania systemu FlexiEPM

FlexiEPM aktywnie wspiera wycenę umów leasingu i najmu zgodnie z MSSF 16, zapewniając dokładne kalkulacje na każdy dzień bilansowy. Nasz system nie tylko gwarantuje zgodność z MSSF 16, ale także przyspiesza i ułatwia proces sprawozdawczości dzięki zaawansowanym funkcjom:

  • ustalenie inicjalnej wyceny zobowiązania na podstawie czasu trwania umowy, zadanego harmonogramu płatności oraz stopy dyskonta,
  • prowadzenie ewidencji umorzenia środka trwałego i wyliczenia obciążenia RZiS kosztami amortyzacji w kolejnych okresach,
  • kalkulację kosztów odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu,
  • przeszacowanie wartości zobowiązania oraz aktywa w przypadku zmiany w umowie leasingu lub najmu,
  • comiesięczną aktualizację wartości zobowiązania i wyliczenie odpowiedniej wartości przychodów lub kosztów z tytułu różnic kursowych zgodnie z bieżącą wartością kursów FX,
  • raportowanie salda zobowiązania z tytułu leasingu według terminów zapadalności oraz w podziale na płatności nominalne i dyskonto przyszłych odsetek,
  • zbiorczą prezentację wpływu MSSF 16 na określone pozycje sprawozdania finansowego,
  • automatyczne wygenerowanie raportu pozwalającego na zaksięgowanie wyceny MSSF 16,
  • przygotowanie not objaśniających w układzie wymaganym przez spółkę

Powiązane artykuły

Rozliczanie MSSF 16 w Excelu
MSSF 16

Rozliczanie MSSF 16 w Excelu – 8 najczęstszych problemów

Rozliczanie umów leasingowych zgodnie z MSSF 16 w Excelu może być odpowiednie w przypadku mniejszej liczby umów, jednak wraz ze wzrostem ich liczby, zarządzanie staje się coraz bardziej skomplikowane. Często napotykane problemy związane z budową modeli w Excelu mogą prowadzić do błędów w wycenie, co z kolei negatywnie wpływa na jakość raportowania finansowego.

Czy w takim razie Excel jest wystarczającym narzędziem? Choć może być pomocny na mniejszą skalę, w większych organizacjach lepiej sprawdzą się dedykowane systemy, które minimalizują ryzyko błędów i zapewniają większą przejrzystość danych, co jest kluczowe przy zgodności z MSSF 16.

Czytaj dalej >
Dyskonto przyszłych płatności MSSF 16
MSSF 16

Dyskonto przyszłych płatności według MSSF 16 – jak to policzyć?

Zarządzanie zobowiązaniami leasingowymi stało się bardziej skomplikowane od momentu wprowadzenia standardu MSSF 16. Jednym z kluczowych elementów, które muszą uwzględnić firmy, jest dyskonto przyszłych płatności. Jakie stopy procentowe powinny być stosowane? Jakie metody wyceny są najbardziej efektywne?
W artykule przybliżymy proces obliczania wartości bieżącej zobowiązań, omówimy różne podejścia do wyznaczania stopy dyskontowej oraz podpowiemy, na co zwrócić uwagę, aby zapewnić zgodność z MSSF 16.

Czytaj dalej >

Co klienci mówią o nas?

Michał Gumiński
Michał Gumiński
Dyrektor Finansowy w Torf Corporation
Współpraca z FlexiSolutions pozwoliła mi na stworzenie elastycznego ekosystemu, który adresuje trudne problemy operacyjne takie jak planowanie sprzedaży i w spójny sposób odzwierciedla je w obszarze controllingowym. 
Szczególnie warto podkreślić elastyczność rozwiązań i podejście zespołu FlexiSolutions wysoko zorientowane na rozwiązanie problemu – mogliśmy dzięki temu znaleźć niestandardowe rozwiązania, z którymi nie radziły sobie pudełkowe systemy.
Marcin Radziszewski
Marcin Radziszewski
Dyrektor Finansowy w PBKM S.A
System bardzo dobrze poradził sobie ze skalą i złożonością Grupy - w wyniku wdrożenia dysponujemy spójnym repozytorium danych finansowych wszystkich konsolidowanych spółek niezależnie od różnic w systemach i strukturach ewidencji księgowej prowadzonej na poziomie jednostkowym.
Z punktu widzenia comiesięcznego procesu raportowego szczególnie wysoko oceniamy wykorzystanie raportów kontrolnych pozwalających na szybką weryfikację spójności danych lokalnych dostarczanych przez spółki oraz raport pozwalające na uproszczenie uzgodnienia sald i rozrachunków. Dodatkowo, możliwości narzędzia zostały wykorzystane do zebrania i konsolidacji budżetów wszystkich spółek. Widząc realne korzyści, systematycznie rozwijamy zakres wykorzystania systemu w naszej firmie, nie tylko w dziale finansowym.
Piotr Kamiński
Piotr Kamiński
Wiceprezes Zarządu w Wielton SA
Wdrożone narzędzia szeroko wspierają procesy kontrolingu i raportowania zarządczego na poziomie jednostki dominującej Wielton S.A oraz spółek zależnych. System jest stale rozwijany i dostosowywany do rosnących potrzeb przedsiębiorstwa (...).
Obecnie FlexiEPM wykorzystywany jest przez wszystkie 16 spółek wchodzących w skład grupy, a z rozwiązania korzysta ponad 100 użytkowników.
Jednym z wdrożonych modułów jet moduł uzgodnienia transakcji wewnątrzgrupowych. Dostarczone narzędzie umożliwia uzgodnienie transakcji w ramach procesów raportowania zarządczego oraz giełdowego.
Grażyna Maciejuk
Grażyna Maciejuk
Dyrektor Finansowy w Instac
FlexiEPM to bardzo elastyczne narzędzie, w którym strukturę raportów można całkowicie dopasować do konkretnych potrzeb firmy. Polecam to rozwiązanie gdyż odpowiada potrzebom użytkowników różnych szczebli - operacyjnych, finansów jak i również kadry zarządzającej.
Zespół wdrożeniowy dokładnie rozpoznaje potrzeby analityczne i raportowe klienta, proponując różne możliwe rozwiązania ze swojego szerokiego doświadczenia. Znajomość merytoryki tematu analizy danych i raportów, a nie tylko technicznych aspektów wdrażania aplikacji - bardzo ułatwia proces wdrożenia.
Jolanta Anton
Jolanta Anton
Główny Księgowy w MediaMarktSaturn Polska
Rozwiązania dostarczone przez FlexiSolutions umożliwiają automatyczne przetwarzanie danych wejściowych w postaci odpowiednich raportów i transakcji systemu SAP R/3 oraz zapewniają możliwość wprowadzenia informacji uzupełniających i parametrów bezpośrednio przez użytkowników za pomocą odpowiednio zaprojektowanych formularzy.
Wdrożona konfiguracja zapewnia pełne wsparcie procesów sprawozdawczych włączając możliwość automatycznego przygotowania ostatecznych raportów w strukturach XML zgodnych z wymogami regulatora.
Justyna Szumowska
Justyna Szumowska
Główny Księgowy w Transition Technologies
System został wykorzystany do przygotowania sprawozdań jednostkowych spółek grupy oraz przygotowania sprawozdania skonsolidowanego. Aktualnie system wykorzystywany jest przez 18 podmiotów z grupy (włączając zagraniczne spółki zależne). Zestaw raportów pozwala w czytelny sposób analizować transakcje pomiędzy spółkami.
Raporty kontrolne pozwalają analizować dane od wartości sumarycznych do najniższego poziomu danych wejściowych. Rozwiązanie zostało przygotowane pod indywidualnie sprecyzowane potrzeby naszej organizacji. Mechanizmy przetwarzania danych finansowo - ksiegowych zapewniają odpowiednią automatyzację procesu. Efektem jest spójne repozytorium danych finansowych wszystkich spółek niezależnie od różnic w systemach i strukturach.
Michał Kacprzak
Michał Kacprzak
Członek Zarządu w Baltona
FlexiEPM wspiera następujące obszary raportowania: konsolidacja w układzie statutowym na potrzeby comiesięcznych pakietów raportowych dla właściciela, przygotowania sprawozdań jednostkowych oraz skonsolidowanych na potrzeby raportowania giełdowego, przygotowanie rocznych sprawozdań zgodnie z UoR oraz konsolidacja i raportowanie zarządcze.
System wykazuje się elastycznością niezbędną do obsługi różnych struktur kapitałowych, zaś zespół realizujący wdrożenie posiada odpowiednie kompetencje i doświadczenie pozwalające na efektywną realizację prac wdrożeniowych i rozwojowych.

Umów konsultację z ekspertem

Uporządkuj procesy planowania, controllingu, raportowania i konsolidacji w jednym systemie.
Wyeliminuj błędy i zmniejsz czasochłonność dzięki integracji i automatyzacji.
Mariusz Sumiński
Mariusz Sumiński

Dyrektor Zarządzający, Współzałożyciel