Prognozowanie Cash Flow – różnice w planowaniu metodą pośrednią i bezpośrednią

Prognoza Cash Flow stanowi w firmie jedno z najważniejszych narzędzi, które wspiera dyrektorów finansowych w podejmowaniu strategicznych decyzji. Kluczową rolę odgrywa tutaj wybór odpowiedniego wariantu przygotowania prognozy – bezpośredniego lub pośredniego – ponieważ każdy z nich służy nieco innym celom i dostarcza odmiennych informacji.
Czym w praktyce różni się podejście pośrednie i bezpośrednie do raportowania i planowania przepływów pieniężnych?

Cash Flow, czyli przepływy pieniężne, w kontekście prognozowania to kluczowy element zarządzania finansami, pozwalający przewidywać, ile środków pieniężnych będzie dostępnych w przyszłych okresach. Prognozowanie Cash Flow obejmuje analizę wpływów i wydatków w określonym horyzoncie czasowym, co umożliwia firmom ocenę płynności finansowej, planowanie inwestycji oraz identyfikowanie potencjalnych deficytów lub nadwyżek gotówki. Dzięki temu przedsiębiorstwo może podejmować świadome decyzje, minimalizować ryzyko finansowe i lepiej przygotować się na zmieniające się warunki rynkowe. Precyzyjne prognozy przepływów pieniężnych są szczególnie istotne w kontekście działań operacyjnych, spłaty zobowiązań oraz zarządzania kapitałem obrotowym.

Przygotowanie Cash Flow metodą bezpośrednią i pośrednią

Różnice pomiędzy raportowaniem Cash Flow w wariancie bezpośrednim i pośrednim dotyczą wyłącznie ujęcia w raporcie wpływów i wypływów z działalności operacyjnej. Przepływy z działalności inwestycyjnej, jak i finansowej są prezentowane w jednakowy sposób, niezależnie od przyjętego podejścia.

Prognozowanie Cash Flow metodą pośrednią

Zdecydowana większość firm raportuje sprawozdanie z przepływów pieniężnych w układzie pośrednim. W tym wariancie, pozycje Cash Flow wyliczane są na podstawie danych z pozostałych sprawozdań finansowych – Bilansu, Rachunku Zysków i Strat, Not objaśniających. Dla przykładu, przy zastosowaniu metody pośredniej kalkulacja przepływów z działalności operacyjnej uwzględnia między innymi wartości Zysku netto, Podatków, Kosztów finansowych czy Amortyzacji pobierane z Rachunku wyników oraz  zmiany stanu pozycji bilansowych związanych z kapitałem obrotowym (np. zmiana stanu należności, zobowiązań czy zapasów).

RaportowanieFinansowe_CFMiesiecznie
Przykład ekranu FlexiEPM - Prognozowanie Cash Flow metodą pośrednią

Mechanizmy przygotowania rachunku przepływów pieniężnych metodą pośrednią pozostają niezmienne zarówno dla raportowania danych wykonania, jak i budżetowania oraz prognozowania. Oznacza to, iż do stworzenia prognozy przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej metodą pośrednią wymagane jest wcześniejsze przygotowanie prognozy Rachunku Wyników oraz Bilansu.

W takim scenariuszu, salda należności, zobowiązań czy zapasów prognozowane są najczęściej za pomocą wskaźników rotacji. Na przykład wartość należności na koniec każdego miesiąca wyliczana jest na podstawie budżetu sprzedaży oraz parametru określającego liczbę dni cyklu obrotu należności. Podobnie zapasy wyliczane są na bazie planowanej wartości kosztu własnego sprzedaży, zaś zobowiązania handlowe na podstawie wartości odpowiednich pozycji budżetu kosztów.

To typowy sposób prognozowania wartości kapitału pracującego na podstawie budżetu lub prognozy Rachunku Zysków i Strat. Gdy zaplanujemy już salda należności, zobowiązań czy zapasów dla poszczególnych okresów, to ich zmianę możemy względnie prosto przenieść na odpowiednie pozycje Cash Flow, by  uzyskać prognozę przepływów z działalności operacyjnej w wariancie pośrednim.

Prognozowanie Cash Flow metodą bezpośrednią

Raportowanie i analiza Cash Flow metodą bezpośrednią opiera się na rzeczywistych transakcjach powiązanych z rachunkiem bankowym spółki. Źródłem raportowania mogą być zatem wyciągi bankowe jako informacja o wpływach i wypływach z rachunków spółki. Alternatywnie raportowanie Cash Flow w wariancie bezpośrednim korzystać może z księgowania wyciągów na rozrachunkach systemu finansowo-księgowego. Takie podejście umożliwia potencjalnie wykorzystanie informacji analitycznych związanych z pierwotną dekretacją dokumentu na kontach księgowych. Na jej podstawie możliwe jest zdefiniowanie reguł przypisywania operacji do odpowiednich pozycji wpływów i wypływów operacyjnych.

Direct Cash Flow
Przykład ekranu FlexiEPM - Prognozowanie Cash Flow metodą bezpośrednią

Struktura Rachunku Przepływów Pieniężnych w wariancie bezpośrednim może być swobodnie dostosowywana, tak by zapewnić analitykę pozwalającą na właściwe zrozumienie raportu przez menedżerów i właścicieli. Projektując pozycje wpływów i wypływów możemy się względnie elastycznie odwoływać do elementów składających się na model biznesowy firmy. 

Na przykład wpływy ze sprzedaży mogą być pokazywane w podziale na segmenty biznesowe, kanały dystrybucji, rynki geograficzne czy klientów. Podobnie płatności zobowiązań mogą korespondować z pozycjami rachunku zysków i strat (zakup materiałów do produkcji, zakup usług doradczych, itp.) wraz z analityką kluczowych dostawców lub struktury jednostek biznesowych.

Prognozowanie i budżetowanie Cash Flow metodą bezpośrednią jest prostsze i bardziej intuicyjne niż wykorzystanie wariantu pośredniego. Tu również konieczne jest wcześniejsze zaplanowanie Rachunku Wyników wraz ze szczegółami. Optymalnie, właśnie analityka budżetu lub prognozy stanowi punkt wyjściowy dla prognozy Cash Flow. Dla przykładu spływ należności możemy zaplanować na podstawie planowanej sprzedaży per klient lub kanał dystrybucji uwzględniając parametry takie jak termin płatności czy wykorzystanie factoring należności dla danego odbiorcy, lub kierunku sprzedaży. Podobnie płatności zobowiązań mogą być powiązane z budżetem kosztów lub planem zakupów na potrzeby produkcji.

Prognozowanie Cash Flow - przepływy inwestycyjne i finansowe

Przepływy z działalności inwestycyjnej i finansowej prezentowane są w ten sam sposób niezależnie od wybranego wariantu raportowania. Zakupy inwestycyjne są często jednym z elementów składowych modelu budżetowania i prognozowania spółki. Planowanie opiera się najczęściej na podziale wydatków na projekty lub budżety inwestycyjne. Przejście z budżetu Capex do prognozy przepływów pieniężnych wymaga oczywiście reguł i parametrów przekładających wartości planowane w ujęciu memoriałowym na terminy efektywnych płatności.

Prognoza przepływów finansowych powinna uwzględniać obecne zobowiązania finansowe zgodnie z harmonogramem płatności rat kapitałowych i odsetkowych. Równocześnie działalność finansowa jest też elementem zarządzania płynnością spółki. Stąd w tej sekcji powinna pojawić się przestrzeń dla planowania nowych instrumentów lub bilansowania pozycji gotówkowych z wykorzystaniem kredytów obrotowych.

Która metoda budżetowania i prognozowania Cash Flow będzie optymalna w Twojej firmie?

Dwie główne przewagi wariantu bezpośredniego nad pośrednim to:

  • możliwość prezentacji danych w układach lepiej dopasowanych do modelu biznesowego i percepcji menedżerów i właścicieli,
  • prostsza konstrukcja i większa transparentność uzyskiwanych wyników.

To właśnie one sprawiają, iż firmy skłaniają się ku budowie narzędzi raportowania, prognozowania i analizy Cash Flow w taki właśnie sposób. Wszędzie tam, gdzie analityka budżetu sprzedaży, produkcji czy kosztów zawiera szczegóły pozwalające „naturalną” parametryzację systemu takimi wartościami jak termin płatności czy poziom refinansowania z wykorzystaniem factoringu warto rozważyć przygotowanie prognozy Cash Flow w wariancie bezpośrednim.

Wariant pośredni może być rozwiązaniem z wyboru w modelach planowania długoterminowego. Tworząc wieloletnie projekcje Cash Flow na potrzeby analiz strategicznych lepiej i łatwiej jest wyjść od syntetycznych wartości sprzedaży i oszacować zapotrzebowanie na finansowanie działalności operacyjnej z wykorzystaniem modelu bazującego na rotacji należności, zobowiązań i zapasów.

Powiązane artykuły

Controlling personalny jako partner biznesowy
Controlling

Jak sprawić, by controlling personalny był partnerem biznesowym?

Controlling personalny to nie tylko zbieranie danych, ale przede wszystkim wsparcie strategiczne w zarządzaniu zasobami ludzkimi. Trzy filary tego obszaru to raportowanie KPI HR, tworzenie planów zatrudnienia oraz analizowanie kosztów osobowych, a także dostarczanie konkretnych wniosków i rekomendacji.
Dzięki temu controlling personalny staje się kluczowym partnerem w podejmowaniu decyzji opartych na danych, wspierając firmę w osiąganiu celów biznesowych. Dowiedz się, jak efektywnie wdrożyć te procesy, by controlling personalny stał się istotnym elementem strategii Twojej firmy.

Czytaj dalej >
Polski System EPM
Controlling

System informacji zarządczej dla controllingu

W dynamicznie zmieniającym się środowisku biznesowym dostęp do aktualnych i precyzyjnych informacji zarządczych jest fundamentem podejmowania właściwych decyzji.

Dlatego coraz więcej firm decyduje się na wdrożenie systemu informacji zarządczej, który umożliwia przekształcenie danych w realną wartość biznesową. Jak działa taki system i dlaczego warto go wdrożyć w przedsiębiorstwie? Sprawdźmy.

Czytaj dalej >
Controlling

Sztuczna inteligencja w controllingu

Sztuczna inteligencja zyskuje na popularności, a jej potencjał w controllingu jest ogromny. Przedstawiamy innowacje zmieniające zadania kontrolerów i analityków: od budżetowania i prognozowania z AI po identyfikację anomalii i konsekwencje jej zastosowania w controllingu.

Czytaj dalej >

Co klienci mówią o nas?

Michał Gumiński
Michał Gumiński
Dyrektor Finansowy w Torf Corporation
Współpraca z FlexiSolutions pozwoliła mi na stworzenie elastycznego ekosystemu, który adresuje trudne problemy operacyjne takie jak planowanie sprzedaży i w spójny sposób odzwierciedla je w obszarze controllingowym. 
Szczególnie warto podkreślić elastyczność rozwiązań i podejście zespołu FlexiSolutions wysoko zorientowane na rozwiązanie problemu – mogliśmy dzięki temu znaleźć niestandardowe rozwiązania, z którymi nie radziły sobie pudełkowe systemy.
Marcin Radziszewski
Marcin Radziszewski
Dyrektor Finansowy w PBKM S.A
System bardzo dobrze poradził sobie ze skalą i złożonością Grupy - w wyniku wdrożenia dysponujemy spójnym repozytorium danych finansowych wszystkich konsolidowanych spółek niezależnie od różnic w systemach i strukturach ewidencji księgowej prowadzonej na poziomie jednostkowym.
Z punktu widzenia comiesięcznego procesu raportowego szczególnie wysoko oceniamy wykorzystanie raportów kontrolnych pozwalających na szybką weryfikację spójności danych lokalnych dostarczanych przez spółki oraz raport pozwalające na uproszczenie uzgodnienia sald i rozrachunków. Dodatkowo, możliwości narzędzia zostały wykorzystane do zebrania i konsolidacji budżetów wszystkich spółek. Widząc realne korzyści, systematycznie rozwijamy zakres wykorzystania systemu w naszej firmie, nie tylko w dziale finansowym.
Piotr Kamiński
Piotr Kamiński
Wiceprezes Zarządu w Wielton SA
Wdrożone narzędzia szeroko wspierają procesy kontrolingu i raportowania zarządczego na poziomie jednostki dominującej Wielton S.A oraz spółek zależnych. System jest stale rozwijany i dostosowywany do rosnących potrzeb przedsiębiorstwa (...).
Obecnie FlexiEPM wykorzystywany jest przez wszystkie 16 spółek wchodzących w skład grupy, a z rozwiązania korzysta ponad 100 użytkowników.
Jednym z wdrożonych modułów jet moduł uzgodnienia transakcji wewnątrzgrupowych. Dostarczone narzędzie umożliwia uzgodnienie transakcji w ramach procesów raportowania zarządczego oraz giełdowego.
Grażyna Maciejuk
Grażyna Maciejuk
Dyrektor Finansowy w Instac
FlexiEPM to bardzo elastyczne narzędzie, w którym strukturę raportów można całkowicie dopasować do konkretnych potrzeb firmy. Polecam to rozwiązanie gdyż odpowiada potrzebom użytkowników różnych szczebli - operacyjnych, finansów jak i również kadry zarządzającej.
Zespół wdrożeniowy dokładnie rozpoznaje potrzeby analityczne i raportowe klienta, proponując różne możliwe rozwiązania ze swojego szerokiego doświadczenia. Znajomość merytoryki tematu analizy danych i raportów, a nie tylko technicznych aspektów wdrażania aplikacji - bardzo ułatwia proces wdrożenia.
Jolanta Anton
Jolanta Anton
Główny Księgowy w MediaMarktSaturn Polska
Rozwiązania dostarczone przez FlexiSolutions umożliwiają automatyczne przetwarzanie danych wejściowych w postaci odpowiednich raportów i transakcji systemu SAP R/3 oraz zapewniają możliwość wprowadzenia informacji uzupełniających i parametrów bezpośrednio przez użytkowników za pomocą odpowiednio zaprojektowanych formularzy.
Wdrożona konfiguracja zapewnia pełne wsparcie procesów sprawozdawczych włączając możliwość automatycznego przygotowania ostatecznych raportów w strukturach XML zgodnych z wymogami regulatora.
Justyna Szumowska
Justyna Szumowska
Główny Księgowy w Transition Technologies
System został wykorzystany do przygotowania sprawozdań jednostkowych spółek grupy oraz przygotowania sprawozdania skonsolidowanego. Aktualnie system wykorzystywany jest przez 18 podmiotów z grupy (włączając zagraniczne spółki zależne). Zestaw raportów pozwala w czytelny sposób analizować transakcje pomiędzy spółkami.
Raporty kontrolne pozwalają analizować dane od wartości sumarycznych do najniższego poziomu danych wejściowych. Rozwiązanie zostało przygotowane pod indywidualnie sprecyzowane potrzeby naszej organizacji. Mechanizmy przetwarzania danych finansowo - ksiegowych zapewniają odpowiednią automatyzację procesu. Efektem jest spójne repozytorium danych finansowych wszystkich spółek niezależnie od różnic w systemach i strukturach.
Michał Kacprzak
Michał Kacprzak
Członek Zarządu w Baltona
FlexiEPM wspiera następujące obszary raportowania: konsolidacja w układzie statutowym na potrzeby comiesięcznych pakietów raportowych dla właściciela, przygotowania sprawozdań jednostkowych oraz skonsolidowanych na potrzeby raportowania giełdowego, przygotowanie rocznych sprawozdań zgodnie z UoR oraz konsolidacja i raportowanie zarządcze.
System wykazuje się elastycznością niezbędną do obsługi różnych struktur kapitałowych, zaś zespół realizujący wdrożenie posiada odpowiednie kompetencje i doświadczenie pozwalające na efektywną realizację prac wdrożeniowych i rozwojowych.

Umów konsultację z ekspertem

Uporządkuj procesy planowania, controllingu, raportowania i konsolidacji w jednym systemie.
Wyeliminuj błędy i zmniejsz czasochłonność dzięki integracji i automatyzacji.
Mariusz Sumiński
Mariusz Sumiński

Dyrektor Zarządzający, Współzałożyciel