IFRS 16: jak poprawnie podzielić zobowiązanie na część krótkoterminową i długoterminową

Najczęściej spotykany skrót myślowy w IFRS 16 to uznanie salda z harmonogramu „za 12 miesięcy” za część długoterminową. Brzmi logicznie, ale… jest błędne księgowo. Poniżej pokazujemy, skąd bierze się pomyłka, jak ją szybko wychwycić i jak krok po kroku policzyć poprawny podział zobowiązania na część krótkoterminową i długoterminową (z arkuszem Excel do pobrania).

O czym jest ten artykuł i dla kogo

To nie jest wpis, który zmieni sposób, w jaki Twój dział finansowy pracuje na co dzień.
Nie znajdziesz tu nowych idei, inspiracji czy refleksji o przyszłości controllingu.
To raczej bardzo techniczny fragment codziennej pracy księgowego i osoby raportującej leasingi zgodnie z MSSF 16.

Piszę o tym, bo temat – choć z pozoru drobiazgowy – regularnie wraca w projektach, które realizujemy w ramach automatyzacji IFRS 16 w FlexiEPM.
U kilku firm spotkaliśmy ten sam, powtarzalny błąd w podziale zobowiązania na część krótko- i długoterminową.
I choć wydaje się on niegroźny, może prowadzić do nieprawidłowości w sprawozdaniu finansowym, które potem trzeba „prostować”.

Skąd bierze się błąd: „saldo za 12 miesięcy = długoterminowe”

O co chodzi? Wycena IFRS16 powstaje zazwyczaj w układzie harmonogramu umowy. Tabela zawiera kolejne okresy wraz z płatnościami, współczynnikami dyskonta i wyliczoną wartością bieżącą zobowiązania.

Robiąc (błędne) uproszczenie jako wartość długoterminową księgowi potrafią przyjąć wycenę przypadającą za 12 miesięcy od dnia bilansowego. Dla kompletności – część krótkoterminową wyliczają przez różnicę. Brzmi racjonalnie? Ale jest tu błąd.

Wartość zobowiązania wyliczona w harmonogramie na dzień bilansowy przypadający za 12 miesięcy jest wartością bieżącą za 12 miesięcy, a nie teraz. To jest wartość z przyszłości. Nie jest to na pewno obecna wartość bieżąca płatności klasyfikowanych jako długoterminowe…

Konsekwencje w sprawozdaniu finansowym

By uzyskać poprawną wartość zobowiązania długoterminowego i krótkoterminowego należy:

  • uwzględnić dodatkowe dyskonto wartości zobowiązania, która pojawi się sprawozdaniu za 12 miesięcy do wartości na „tu i teraz” lub
  • wyliczyć najpierw wartość krótkoterminową (suma z wartości bieżących opłat leasingowych w najbliższych 12 miesiącach). I wtedy część długoterminową możemy policzyć przez różnicę…

Pracując z harmonogramem IFRS16 łato zgubić się dyskontowaniu. Nawet doświadczone osoby potrafią tu wpaść w pułapkę. Ja sam kilka już razy potrzebowałem dobrze zebrać myśli, by obronić poprawność kalkulacji we FlexiEPM wobec różnic z plikami Excela Klientów.

Główna trudność polega na tym, by nie mieszać wartości policzonych na aktualny dzień bilansowy (np. wartość bieżąca każdej z przyszłych płatności NA DZIEŃ KALKULACJI) i sald planowanych na przyszłą datę (wartość zobowiązania planowana na KAŻDY DZIEŃ BILANSOWY).

Automatyzacja w praktyce: jak robi to FlexiEPM

W systemie FlexiEPM ten problem jest rozwiązany automatycznie.
Algorytm nie bazuje na „salda za 12 miesięcy”, lecz wylicza część krótkoterminową poprzez sumę wartości bieżących najbliższych płatności, a część długoterminową jako różnicę.
System waliduje także poprawność stopy dyskonta i struktury harmonogramu, dzięki czemu wyklucza ryzyko błędów manualnych.

Dzięki temu raporty IFRS 16 generowane w FlexiEPM są zgodne z wymogami MSSF i w pełni spójne z notami do sprawozdania.

Podsumowanie

To drobiazg, który w praktyce ma znaczenie.
Podział zobowiązania IFRS 16 na część krótkoterminową i długoterminową wymaga precyzyjnego zrozumienia, czym jest „wartość bieżąca na dziś”, a czym „saldo na przyszły dzień bilansowy”.

Wielu księgowych wpada w tę pułapkę, bo harmonogramy wyglądają logicznie – a jednak nie uwzględniają różnicy w dyskontowaniu.
Jedna mała korekta w metodzie liczenia eliminuje 90% błędów, z którymi spotykamy się w praktyce.

Jeśli temat Cię zainteresował i chcesz zobaczyć na liczbach, o co chodzi – przygotowaliśmy plik Excel z przykładem błędnej i poprawnej kalkulacji IFRS 16, który jasno pokazuje różnice.

Powiązane artykuły

Automatyzacja konsolidacji i IFRS 16 w praktyce
Konsolidacja

Automatyzacja konsolidacji i IFRS 16 w praktyce

Jak przyspieszyć proces konsolidacji sprawozdań finansowych i wyceny leasingów zgodnie z MSSF 16? W nagraniu ekspertki FlexiEPM pokazują, jak dzięki wdrożeniu nowoczesnych narzędzi EPM firmy eliminują Excela, automatyzują wyceny i konsolidacje oraz skracają czas zamknięcia miesiąca.

Czytaj dalej >
Rozliczanie MSSF 16 w Excelu
MSSF 16

Rozliczanie MSSF 16 w Excelu – 8 najczęstszych problemów

Rozliczanie umów leasingowych zgodnie z MSSF 16 w Excelu może być odpowiednie w przypadku mniejszej liczby umów, jednak wraz ze wzrostem ich liczby, zarządzanie staje się coraz bardziej skomplikowane. Często napotykane problemy związane z budową modeli w Excelu mogą prowadzić do błędów w wycenie, co z kolei negatywnie wpływa na jakość raportowania finansowego.

Czy w takim razie Excel jest wystarczającym narzędziem? Choć może być pomocny na mniejszą skalę, w większych organizacjach lepiej sprawdzą się dedykowane systemy, które minimalizują ryzyko błędów i zapewniają większą przejrzystość danych, co jest kluczowe przy zgodności z MSSF 16.

Czytaj dalej >
Dyskonto przyszłych płatności MSSF 16
MSSF 16

Dyskonto przyszłych płatności według MSSF 16 – jak to policzyć?

Zarządzanie zobowiązaniami leasingowymi stało się bardziej skomplikowane od momentu wprowadzenia standardu MSSF 16. Jednym z kluczowych elementów, które muszą uwzględnić firmy, jest dyskonto przyszłych płatności. Jakie stopy procentowe powinny być stosowane? Jakie metody wyceny są najbardziej efektywne?
W artykule przybliżymy proces obliczania wartości bieżącej zobowiązań, omówimy różne podejścia do wyznaczania stopy dyskontowej oraz podpowiemy, na co zwrócić uwagę, aby zapewnić zgodność z MSSF 16.

Czytaj dalej >

Co klienci mówią o nas?

Michał Gumiński
Michał Gumiński
Dyrektor Finansowy w Torf Corporation
Współpraca z FlexiSolutions pozwoliła mi na stworzenie elastycznego ekosystemu, który adresuje trudne problemy operacyjne takie jak planowanie sprzedaży i w spójny sposób odzwierciedla je w obszarze controllingowym.

Szczególnie warto podkreślić elastyczność rozwiązań i podejście zespołu FlexiSolutions wysoko zorientowane na rozwiązanie problemu – mogliśmy dzięki temu znaleźć niestandardowe rozwiązania, z którymi nie radziły sobie pudełkowe systemy.
Marcin Radziszewski
Marcin Radziszewski
Dyrektor Finansowy w PBKM S.A
System bardzo dobrze poradził sobie ze skalą i złożonością Grupy - w wyniku wdrożenia dysponujemy spójnym repozytorium danych finansowych wszystkich konsolidowanych spółek niezależnie od różnic w systemach i strukturach ewidencji księgowej prowadzonej na poziomie jednostkowym.

Z punktu widzenia comiesięcznego procesu raportowego szczególnie wysoko oceniamy wykorzystanie raportów kontrolnych pozwalających na szybką weryfikację spójności danych lokalnych dostarczanych przez spółki oraz raporty pozwalające na uproszczenie uzgodnienia sald i rozrachunków. Dodatkowo, możliwości narzędzia zostały wykorzystane do zebrania i konsolidacji budżetów wszystkich spółek. Widząc realne korzyści, systematycznie rozwijamy zakres wykorzystania systemu w naszej firmie, nie tylko w dziale finansowym.
Piotr Kamiński
Piotr Kamiński
Wiceprezes Zarządu w Wielton SA
Wdrożone narzędzia szeroko wspierają procesy kontrolingu i raportowania zarządczego na poziomie jednostki dominującej Wielton S.A oraz spółek zależnych. System jest stale rozwijany i dostosowywany do rosnących potrzeb przedsiębiorstwa (...).

Obecnie FlexiEPM wykorzystywany jest przez wszystkie 16 spółek wchodzących w skład grupy, a z rozwiązania korzysta ponad 100 użytkowników.
Jednym z wdrożonych modułów jest moduł uzgodnienia transakcji wewnątrzgrupowych. Dostarczone narzędzie umożliwia uzgodnienie transakcji w ramach procesów raportowania zarządczego oraz giełdowego.
Grażyna Maciejuk
Grażyna Maciejuk
Dyrektor Finansowy w Instac
FlexiEPM to bardzo elastyczne narzędzie, w którym strukturę raportów można całkowicie dopasować do konkretnych potrzeb firmy. Polecam to rozwiązanie gdyż odpowiada potrzebom użytkowników różnych szczebli - operacyjnych, finansów jak i również kadry zarządzającej.

Zespół wdrożeniowy dokładnie rozpoznaje potrzeby analityczne i raportowe klienta, proponując różne możliwe rozwiązania ze swojego szerokiego doświadczenia. Znajomość merytoryki tematu analizy danych i raportów, a nie tylko technicznych aspektów wdrażania aplikacji bardzo ułatwia proces wdrożenia.
Jolanta Anton
Jolanta Anton
Główny Księgowy w MediaMarktSaturn Polska
Rozwiązania dostarczone przez FlexiSolutions umożliwiają automatyczne przetwarzanie danych wejściowych w postaci odpowiednich raportów i transakcji systemu SAP R/3 oraz zapewniają możliwość wprowadzenia informacji uzupełniających i parametrów bezpośrednio przez użytkowników za pomocą odpowiednio zaprojektowanych formularzy.

Wdrożona konfiguracja zapewnia pełne wsparcie procesów sprawozdawczych włączając możliwość automatycznego przygotowania ostatecznych raportów w strukturach XML zgodnych z wymogami regulatora.
Justyna Szumowska
Justyna Szumowska
Główny Księgowy w Transition Technologies
System został wykorzystany do przygotowania sprawozdań jednostkowych spółek grupy oraz przygotowania sprawozdania skonsolidowanego. Aktualnie system wykorzystywany jest przez 18 podmiotów z grupy (włączając zagraniczne spółki zależne). Zestaw raportów pozwala w czytelny sposób analizować transakcje pomiędzy spółkami.

Raporty kontrolne pozwalają analizować dane od wartości sumarycznych do najniższego poziomu danych wejściowych. Rozwiązanie zostało przygotowane pod indywidualnie sprecyzowane potrzeby naszej organizacji. Mechanizmy przetwarzania danych finansowo - ksiegowych zapewniają odpowiednią automatyzację procesu. Efektem jest spójne repozytorium danych finansowych wszystkich spółek niezależnie od różnic w systemach i strukturach.
Michał Kacprzak
Michał Kacprzak
Członek Zarządu w Baltona
FlexiEPM wspiera następujące obszary raportowania: konsolidacja w układzie statutowym na potrzeby comiesięcznych pakietów raportowych dla właściciela, przygotowania sprawozdań jednostkowych oraz skonsolidowanych na potrzeby raportowania giełdowego, przygotowanie rocznych sprawozdań zgodnie z UoR oraz konsolidacja i raportowanie zarządcze.

System wykazuje się elastycznością niezbędną do obsługi różnych struktur kapitałowych, zaś zespół realizujący wdrożenie posiada odpowiednie kompetencje i doświadczenie pozwalające na efektywną realizację prac wdrożeniowych i rozwojowych.

Porozmawiaj z ekspertem o Twoich procesach

Pokażemy, jak FlexiEPM może skrócić zamknięcie miesiąca, uporządkować raporty i ograniczyć ryzyko błędów. Bez zobowiązań — 30 minut rozmowy o Twoich procesach i danych.

Mariusz Sumiński

Mariusz Sumiński

Dyrektor Zarządzający, Ekspert Systemów EPM